Version 66 / 68 vom 28. Januar 2021 um 16:56:45 von Erwin Rennwald
Ssp. tullia Müller, 1764
Ssp. tiphon Rottemburg, 1775
Ssp. ampelos W. H. Edwards, 1871
Kopula
Ausgewachsene Raupe
Jüngere Raupenstadien
Puppe
Ei
Erstbeschreibung
Habitat
Raupennahrungspflanzen
Inhalt
1. Lebendfotos
1.1. Ssp. tullia Müller, 1764
1: Deutschland, Niedersachsen, Bad Bentheim, Moorrand, 2. Juni 2007 (Freilandfoto: Jens Kolk), conf. Jens Philipp & Martin MiethkeForum
2: Deutschland, Niedersachsen, Landkreis Cuxhaven, Ochsentriftmoor, 20. Juni 2009 (Freilandfoto: Jörn Wildberger), det. Jörn Wildberger, conf. Jens Philipp & Armin HemmersbachForum
3: Deutschland, Niedersachsen, Helstorfer Moor (nördlich von Hannover), 50 m, an Glockenheide, 25. Juni 2009 (Freilandfoto: Thomas Fähnrich), det. Thomas FähnrichForum
4: Deutschland, Nordrhein-Westfalen, Diepholzer Moorniederung, Oppenweher Moor, 19. Juli 2016 (Freilandfoto: A. Schäfferling), det. Martine Goerigk, conf. Peter SchmidtForum
5: Deutschland, Niedersachsen, Diepholzer Moor, 11. Juni 2011 (det. & fot.: Bernd Jöhnk), conf. Peter Schmidt & Gabriel HermannForum
1.2. Ssp. tiphon Rottemburg, 1775
1: Deutschland, Bayern, Bad Tölz, Ellbachmoor, 13. Juni 1999
2: Deutschland, Bayern, Oberbayern, Sindelsbachfilz, 5. Juli 1993 (Fotos 1-2: Markus Schwibinger), det. Markus Schwibinger
3-4: ♂ und ♀, Schweiz, Berner Oberland, Alpennordseite, 5. Juli 2008 (Freilandfotos: Heiner Ziegler), det. Heiner ZieglerForum
5: ♀, Schweiz, Kt. Bern, Simmental, 2. Juli 2008 (Freilandfoto: Bernhard Jost)
6: Deutschland, Bayern, Oberbayern, Chiemgau, Achental, Wegrand nahe einem Moor, ca. 530 m, 20. Juni 2008 (Freilandfoto: Peter Ginzinger), det. Peter Ginzinger, conf. Martin MiethkeForum
7: Deutschland, Bayern, Oberbayern, Grassau-Kendlmühlfilze, ca. 530 m, auf der Rosmarinheide, Andromeda polifolia, 4. Juli 2009 (Freilandfoto: Peter Ginzinger), det. Peter GinzingerForum
8: Deutschland, Südbayern, Königsdorf, Weidfilz, 7. Juni 2007 (Freilandaufnahme: Siegfried Braun), det. Siegfried BraunForum
9: Deutschland, Bayern, Babenstubener Moore, 610 m, 7. Juni 2011 (det. & Freilandfoto: Ron Kennel), conf. Jörg DöringForum
10: Deutschland, Bayern, Egerndacher Filze, ca. 530 m, 17. Juni 2012 (det. & Freilandfoto: Peter Ginzinger)Forum
11: Deutschland, Bayern, Rottau, Kendlmühlfilze-Moor, 500 m, 12. Juli 2013 (fot.: Thomas Gerl), det. Jens PhilippForum
12: Deutschland, Bayern, Oberbayern, Ammer-Loisach-Isar-Jungmoränenland, Uffing, Staffelseemoore, 12. Juli 2013 (det. & fot.: Markus Dumke)Forum
13: Deutschland, Bayern, Unterallgäu, Benninger Ried bei Benningen, ca. 610 m, 28. Juni 2014 (Foto: Peter Schmidt)Forum
14: Deutschland, Bayern, Oberbayern, Ammer-Loisach-Isar-Jungmoränenland, NSG Westlicher Staffelsee mit angrenzenden Mooren, vic. Uffing, ca. 650 m, 3. August 2016 (Freilandfoto: Martin Wachsmann), det. Martin WachsmannForum
1.3. Ssp. ampelos W. H. Edwards, 1871
1.4. Kopula
1: ssp. tiphon: Schweiz, Berner Oberland, 5. Juli 2008 (Freilandfoto: Heiner Ziegler), det. Heiner ZieglerForum
1.5. Ausgewachsene Raupe
1: an Eriophorum vaginatum: Niederlande, Provinz Drenthe, 23. Mai 2017 (Freilandfoto: Bram Omon)Forum
1.6. Jüngere Raupenstadien
1: (ex-ovo-Zucht), leg. (♀), Deutschland, Bayern, Penzberg, Moorkomplex im Sukzessivstadium, 24. Juni 2006 (Studiofoto: Mario Peluso), cult. & det. Mario PelusoForum
2: (ex-ovo-Zucht), leg. (♀), Deutschland, Bayern, Penzberg, Moorkomplex im Sukzessivstadium, 28. Juni 2010 (Studiofoto 15. Januar 2011: Mario Peluso), cult. & det. Mario PelusoForum
3-4: Niederlande, Provinz Drenthe, 10. Mai 2016 (Freilandfotos: Bram Omon)Forum
5: an Molinia caerulae, fast ausgewachsen: Niederlande, Provinz Drenthe, 23. Mai 2017 (Freilandfoto: Bram Omon)Forum
1.7. Puppe
1: (ex-ovo-Zucht), leg. (♀), Deutschland, Bayern, Penzberg, Moorkomplex im Sukzessivstadium, 24. Juni 2006 (Studiofoto: Mario Peluso), cult. & det. Mario PelusoForum
1.8. Ei
1: (ex-ovo-Zucht), leg. (♀), Deutschland, Bayern, Penzberg, Moorkomplex im Sukzessivstadium, 24. Juni 2006 (Studiofoto: Mario Peluso), cult. & det. Mario PelusoForum
2: an Eriophorum vaginatum: Niederlande, Provinz Drenthe, 14. Juni 2017 (det. durch Beobachtung der Eiablage & Freilandfoto: Bram Omon)Forum
2. Diagnose
2.1. Erstbeschreibung
1: Müller (1764: 36) [nach Scan des Göttinger Digitalisierungszentrums [GDZ] mit schriftlicher Genehmigung des GDZ. Besitzerin der Vorlage: Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek]
3. Biologie
3.1. Habitat
1: Schweiz, Kt. Bern, Simmental, Niedermoor, 2. Juli 2008 (Foto: Bernhard Jost)
2: Deutschland, Baden-Württemberg, Hochschwarzwald, Niedermoor Bruderhalde bei Titisee, 850 m, 14. Juni 2009 (Foto: Jürgen Hensle)
3: Deutschland, Niedersachsen, Helstorfer Moor (nördlich von Hannover), 50 m, 25. Juni 2009 (Foto: Thomas Fähnrich)Forum
4: Deutschland, Bayern, Unterallgäu, Benninger Ried bei Benningen, ca. 610 m, 28. Juni 2014 (Foto: Peter Schmidt)Forum
5: größeres Heidegebiet mit abwechselnd trockenen Stellen mit Calluna vulgaris und feuchten Stellen mit Erica tetralix und Eriophorum vaginatum: Niederlande, Provinz Drenthe, 10. Mai 2016 (Foto: Bram Omon)Forum
3.2. Raupennahrungspflanzen
1-2: mit Raupen besetzte Eriophorum vaginatum-Polster: Niederlande, Provinz Drenthe, 10. Mai 2016 (Freilandfotos: Bram Omon)Forum
4. Weitere Informationen
4.1. Etymologie (Namenserklärung)
tiphon: „Ungeheuer der griechischen Sage.“
4.2. Andere Kombinationen
- Papilio tullia Müller, 1764 [Originalkombination]
- Chortobius tullia (Müller, 1764) [so bei Korb & Bolshakov (2011) und Anikin et al. (2017)]
4.3. Synonyme
- Papilio tiphon Rottemburg, 1775
- Papilio davus Fabricius, 1777
- Coenonympha isis Thunberg, 1791
4.4. Literatur
- Anikin, V.V., Sachkov, S.A. & V.V. Zolotuhin (2017): "Fauna lepidopterologica Volgo-Uralensis": from P. Pallas to present days. — Proceedings of the Museum Witt Munich, Volume 7: 1-696; Munich and Vilnius.
- Ebert & Rennwald (1991b) (= Ebert 2), 96-101.
- Корб, С.К. & Л.В. Большаков (2011): К познанию систематики палеарктических сатирид рода Coenonympha Hübner, [1819] (Lepidoptera: Satyridae). — Эверсманния. Энтомологические исследования в России и соседних регионах, 27-28: 1-21. [Korb, S.K. & L.V. Bolshakov (2011): To the knowledge of systematic of рalaearctic satyrids from the genus Coenonympha Hübner, [1819] (Lepidoptera: Satyridae). — Eversmannia, 27-28: 1-21.] [zum PDF-Download auf researchgate.net]
- Erstbeschreibung: Müller, O. F. (1764): Fauna Insectorum Fridrichsdalina, sive methodica descriptio insectorum agri Fridrichsdalensis, cum characteribus genericis et specificis, nominibus trivialibus, locis natalibus, iconibus allegatis, novisque pluribus speciebus additis. I-XXIV, 1-96. Hafniae et Lipsiae (in officina libraria Io. Frid. Gleditschii). — Digitalisat der Bayerischen Staatsbibliothek München: [36].
- Schweizerischer Bund Für Naturschutz [Hrsg.] (1987): Tagfalter und ihre Lebensräume. Arten – Gefährdung – Schutz. — XI + 516 S. (hier 304 und 308-309), Egg/ZH (Fotorotar AG).